Tại sao phải ngâm hạt giống trước khi gieo

Cơ chế sinh học của hạt giống – vì sao cần ngâm?

Hạt giống đang ở trạng thái nghỉ cần đánh thức

Hạt giống khi thu hoạch xong vẫn còn ở trạng thái ngủ đông. Lớp vỏ cứng và các chất ức chế sinh trưởng như abscisic acid khiến hạt không tự ý nảy mầm được. Ngâm nước chính là cách đánh thức hạt bằng cách:

Làm mềm lớp vỏ hạt.: Kích hoạt enzyme bên trong để bắt đầu quá trình trao đổi chất. Rửa trôi bớt chất ức chế nảy mầm.

Cung cấp nước để khởi động trao đổi chất

Hạt khô không thể tự nảy mầm vì thiếu nước – yếu tố đầu tiên kích hoạt chuỗi phản ứng sinh học giúp mầm phát triển. Ngâm nước giúp:

Hấp thụ nước nhanh hơn. Khởi động hoạt động của các enzyme tiêu hóa tinh bột và protein, tạo năng lượng cho mầm nảy. Rút ngắn thời gian nảy mầm.

Làm đồng đều tỉ lệ nảy mầm

Trong một lô hạt giống, không phải hạt nào cũng hút nước và nảy mầm giống nhau. Ngâm nước giúp đồng hóa quá trình hút nước, giúp mầm lên đều, cây con phát triển đồng loạt. Trồng cây mà cây lên chỗ có chỗ không, thưa rạc cả ruộng, nhìn phát nản luôn phải không bà con? Ngâm hạt đúng cách là bí quyết giúp mầm lên đều như bắp rang đấy!

Lợi ích khi ngâm hạt giống trước khi gieo trồng

Tăng tỷ lệ nảy mầm

Ngâm đúng cách giúp tỷ lệ nảy mầm tăng từ 70–85% lên đến 90–98%, nhất là với các hạt có vỏ dày như bầu, bí, đậu, ngô, cà tím…

Rút ngắn thời gian nảy mầm

Thay vì phải mất 5–7 ngày, hạt giống sau khi ngâm chỉ mất 2–4 ngày là nảy mầm. Tiết kiệm được thời gian sản xuất, chủ động lịch canh tác.

Giảm rủi ro thất thoát giống

Hạt không nảy mầm gây lãng phí giống và mất công chăm sóc lại. Ngâm trước giúp bà con chọn lọc sớm những hạt lép, hư, nổi lên mặt nước.

Giúp cây con khỏe mạnh, đồng đều

Khi mầm mọc đều, cây sinh trưởng đồng loạt sẽ dễ chăm sóc hơn, giảm sâu bệnh và đạt năng suất cao hơn khi thu hoạch.

Những loại hạt giống bắt buộc phải ngâm trước khi gieo

Không phải hạt nào cũng cần ngâm đâu nghen bà con mình ơi! Ngâm sai là hạt ủng thối, là tiếc lắm luôn.

Ngâm hạt đúng cách, không phải cứ bỏ vô nước là xong

Nhiệt độ nước phù hợp: Hạt khó nảy mầm (bí, đậu, bầu…): Nên ngâm nước ấm 50°C trong 2–6 tiếng.
Hạt dễ nảy mầm (dưa, lúa): Nước thường là đủ, ngâm 6–12 tiếng.

Thời gian ngâm: Không nên ngâm quá lâu gây ngạt khí, lên men, thối hạt. Sau khi ngâm, ủ hạt bằng khăn ẩm, vải bố hoặc tro trấu 1–2 ngày cho nứt nanh rồi mới gieo.

Kết hợp xử lý bằng thuốc trừ nấm hoặc nước muối: Ngâm trong nước muối loãng (1–2%) để loại hạt lép nổi lên. Pha thêm thuốc xử lý nấm (Carbenazim, Metalaxyl…) để phòng bệnh thối mầm.

Những sai lầm thường gặp khi ngâm hạt giống

Ngâm quá lâu

Gây úng nước, hạt bị thối, lên mùi chua, không thể nảy mầm.

Ngâm nước lạnh cho hạt vỏ cứng

Không kích hoạt được enzyme, hạt vẫn ngủ say như chưa làm gì.

Không thay nước khi ngâm

Nước đục, thiếu oxy, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển gây hại cho hạt.

Trồng mấy lần không lên, ai dè do… ngâm hạt sai cách. Vậy mà mất công đổ thừa giống dỏm!